De Rely Jorritsmapriisfraach hat dit jier trije winnende bydragen opsmiten, twa ferhalen en ien gedicht.

Dichter fan Fryslân Nyk de Vries wol kommend skoaljier by middelbere skoallen del mei in literêr lesprogramma.

Wêrom kinne literatuer en poëzy sa moai wêze? De Dichter fan Fryslân jout it antwurd yn in literêr lesprogramma dat hy spesjaal foar middelbere skoallen yn Fryslân makke hat. Middelbere skoallen yn Fryslân kinne fia de webside fan Dichter fan Fryslân in fergees skoaloptreden boeke foar it kommende skoaljier ('20 - '21).

Skriuwaktiviteiten Frysk by Tresoar

Tresoar organisearret geregeld kursussen en oare aktiviteiten om it literêr skriuwen en dichtsjen yn it Frysk te stimulearjen. Wy wurkje oan de planning fan de twadde helte fan 2020 en de earste helte fan 2021.

De Skriuwersarke op ’e Feanhoop moast it fanwege it koroanafirus sûnder in offisjeel iepeningsmomint stelle. Mar de earste skriuwers hawwe der al útfanhuze.

Skriuwster Hilda Talsma (1971) út Warten sil it Fryske kadoboek 2021 skriuwe. Yn 2011 ferskynde har earste roman De twadde hûd. Meast resint ferskynde har njoggende roman De Onnie’s en ‘It hynstebal (2019). Yn 2017 skreau se it jeugdboek Slangen ûnder it bêd en it lêste diel fan de Wyntrilogy Wyn fan de winners. Neist skriuwster is Hilda Talsma ek columnist by Omrop Fryslân. Hilda Talsma oer it kadoboek 2021: ‘De Fryske taal is foar my al in kado op himsels. Fiele, tinke, prate, lêze en skriuwe yn myn eigen taal, ik wurd dêr hiel gelokkich fan.’

Op 8 maaie is dichter en keunstskilder Barte Laverman ferstoarn. Laverman studearre, neidat er de ûnderwizersoplieding folge hie, MU-Nederlânsk en LU-Tekenjen. Dêrnei die er oan de Grinzer universiteit noch teoretyske en "wijsgerige" pedagogyk, hy studearre ôf yn 1977, cum laude. Hy wurke as dosint filosofy op Academie Minerva te Grins.

Op Sirkwy is in begjin makke om ek boekprofilen oan te bieden fan dichtbondels, lykas it wurk fan Elske Kampen, fan it debút Fan glês it brekken (2010) oant en mei de lêsten ferskynde bondel Ntrije55 (2020).
Ek binne al fiif bondels fan Eeltsje Hettinga beskreaun, ûnder oare Akten fan winter, syn debútbondel út 1998.

It is 'wurk yn útfiering', dat geandewei komme der mear en mear titels beskikber. By de boekprofilen is koart wat ynformaasje oer de ynhâld, mei - as dy der binne - besprekken of oare stikken. Dêrneist wurdt in link lein nei de biografy fan de skriuwer. Sa hopet Tresoar it omtinken foar de poëzy te fergrutsjen. It past dan ek yn it belied om Sirkwy út te wreidzjen mei mear sjenres, om sa de Fryske literatuer yn syn hiele hear en fear sjen te litten.

Dit jier steane wy stil by de befrijing, 75 jier lyn. Oer it tema ‘75 jier frijheid’ hat Tresoar in skriuwwedstriid organisearre. Seis ynstjoeringen binne bekroand.

De winners binne by de ferhalen binne:
- earste priis foar ‘Oare kant grins’ fan Koos Tiemersma
- twadde priis foar ‘Mei de boat nei Ljouwert’ fan Ludzer van der Schors
- tredde priis foar ‘Wer werom’ fan Jan Minno Rozendal

De winners binne by de gedichten binne:
- earste priis foar ‘de put’ fan Syds Wiersma
- twadde priis foar ‘Neat’ fan Neeltje Terpstra
- tredde priis foar ‘Yn alle talen lyk’ fan Nynke Terpstra

De feestlike priisútrikking, dy't pland wie foar 17 april, kin fanwegen de coronakrisis net trochgean. Om de winnende bydragen hearre litten, ha we de skriuwers frege om har eigen ferhaal of gedicht yn te sprekken. Beharkje de bydragen op YouTube (klik op de nammen fan de winners hjirboppe).
De teksten steane ek yn Letterhoeke (nûmer 1 fan 2020).

By it ienfâldige blauwe skriftsje tinkst net fuort dat ien fan de skriuwers derfan yn de earste helte fan de tweintichste iuw hiel populêr yn Nederlân wie. Ien fan dy skriuwers is nammentlik Setske de Haan (1889-1948), better bekend as Cissy van Marxveldt, auteur fan û.o. de Joop ter Heul-rige.

Ferline jier socht de famylje fan Klaas Bauke Boersma (1893-1965) kontakt mei Tresoar. Sy wiene yn it besit fan in deiboekje dat (yn it Nederlânsk) skreaun wie troch Setske en Klaas. It giet om in skrift mei koarte mienskiplike foarfallen yn deiboekfoarm út 1905. De stikjes fan Klaas praktysk en soms koart, dy fan Setske wiidweidich en faak entûsjast.

Yn de fyftiger, sechstiger en santiger jierren hat JanMurk de Vries wurk levere foar guon literêre tydskriften. Earder hat der ek al omtinken west foar de rige tekeningen 'Nagasaki' yn Quatrebras (1956), mar yn 1958 waard yn itselde tydskrift ek in tekening fan JanMurk publisearre by wurk fan skriuwer en dichter Steven de Jong (letter ek wol bekend ûnder Steven H.P. de Jong). De tekening en it gedicht binne yn de bydrage 'JanMurk by gedicht Steven de Jong' te sjen. It is de lêste bydrage yn it dossier oer JanMurk de Vries.

Yn de fyftiger, sechstiger en santiger jierren hat JanMurk de Vries wurk levere foar guon literêre tydskriften. Earder hat der ek al omtinken west foar Quatrebras en Hjir, mar ek foar in nûmer fan De Tsjerne hat er in rige tekeningen makke. Dy tekeningen binne yn de bydrage 'JanMurk yn tydskrift De Tsjerne' te besjen. Yn maaie fan 1965 fersoarge de redaksje in dûbelnûmer mei persoanlike oantinkens fan skriuwers yn proaza of poëzy oer de earste oarlochsdagen yn 1940, yn dy tiid dus 25 jier ferlyn. Sa'n tweintich skriuwers hawwe har oantinkens op papier set, lykas Sjoerd Spanninga, Jo Smit en Tiny Mulder.

Update 16 maart: de programma's binne ôfsein troch it coronafirus, mar de boekewike is ferlinge oant en mei 31 maart.

Op 7 maart is de Boekewike iepene mei in literêre jûn yn Ljouwert, mei as haadgasten Annejet van der Zijl en Baukje Zijlstra. Van der Zijl skreau it lanlike boekewikegeskink, dat troch Zijlstra oerset is yn it Frysk: Leon & Juliette. Oant en mei 19 maart wurde der op ferskate plakken yn Fryslân literêre programma's fersoarge.

Deputearre Steaten fan Fryslân hawwe yn har gearkomst fan 3 maart 2020 de advyskommisje beneamd foar de dr. Obe Postmapriis 2020. De advyskommisje bestiet út Rein Smilde, Cilla Geurtsen en Cees van Mourik.

Op de skriuwwedstriid fan Frysk histoarysk en letterkundich sintrum Tresoar ‘wat betsjut frijheid foar ús?’ binne 19 gedichten en 9 ferhalen ynstjoerd. Oanlieding om de wedstriid út te skriuwen, is it feit dat 75 jier lyn in ein oan de Twadde Wrâldoarloch kaam.
De sjuery, besteande út Doeke Sijens, Eric Hoekstra en Nienke Jet de Vries, hat de teksten anonym beoardiele.