Geboren: 16-07-1971, Roordahuizum

Leven en werk

Greet Andringa is geboren op 16 juli 1971 te Reduzum. Nadat ze haar middelbare schooldiploma aan de Stedelijke Scholengemeenschap te Leeuwarden had gehaald, begon ze met de studie geneeskunde.

Toen ze haar artsdiploma had gehaald, kreeg ze een functie als verslavingsarts bij Verslavingszorg Noord-Nederland in Leeuwarden. Tijdens haar studie geneeskunde miste Andringa de aandacht en de ruimte voor de emotionele en zingevingkant van het beroep; wat betekent het eigenlijk als je verslaafd (geweest) bent? Hoe moet het dan verder met je? Dergelijke vragen waren voor haar reden om te beginnen met een studie aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. In 2005 heeft ze ook die studie succesvol afgesloten. Andringa woont met haar echtgenoot en kinderen in Suwâld.

Schrijfster
Schrijven heeft Greet Andringa al zowat haar hele leven gedaan. Als klein meisje schreef ze al verhaaltjes. En als bestaande sprookjes haar niet bevielen, veranderde ze die naar eigen inzicht. In een interview met Gerbrich van der Meer (Friesch Dagblad, 19-11-2003) zei ze dat ze vanuit een bepaalde bezieling schrijft: 'Taal is het medium dat het dichtst bij mij staat en waarin ik mij het gemakkelijkst uit. Ik vind het prachtig om te schrijven, maar ook om mezelf op een bepaalde manier vorm te geven'. Toen ze in Leeuwarden op het atheneum zat, kreeg ze geschiedenisles van Jan Pieter Janzen (1945-2005). Janzen, actief in de Fries-literaire wereld, had oog voor haar schrijftalent en vroeg haar om zitting te nemen in de redactie van de schoolkrant. Ook na haar schooltijd hield Andringa contact met haar oud-geschiedenisleraar. Veel later, Janzen was toen redacteur van het literaire tijdschrift Trotwaer, vroeg hij haar om een verhaal op te sturen. Voor Greet Andringa betekende dat haar doorbraak als schrijfster. Ze debuteerde in juni 1999 in Trotwaer met het verhaal 'De earste kear'. Vervolgens ging het snel; naast Trotwaer (later onderdeel van het tijdschrift De Moanne) publiceerde ze in het Frysk Skriuwerskalinder-boek 2003 en in het literaire tijdschrift Hjir. Haar debuut in boekvorm was in augustus 2003 de verhalenbundel De diggels fan Che. Ze heeft haar eerste boek opgedragen aan haar oud-leraar Jan Pieter Janzen en hem ook het eerste exemplaar aangeboden. De diggels fan Che werd goed ontvangen. De critici prezen haar natuurlijke, levendige stijl, haar goedlopende zinnen en haar taalgebruik. Doeke Seijens in Hjir (2004, nummer 1): 'Al meteen nadat ze een paar verhalen in De Moanne had gepubliceerd, was het duidelijk dat er een echte schrijfster was bijgekomen. In haar debuut De diggels fan Che zijn veertien verhalen opgenomen, die in elk geval haar talent bevestigen'.

Thema's
De hoofdpersonen in de verhalen van Greet Andringa zijn vaak jonge mensen in de overgang naar volwassenheid. Ze blikken terug op hun jeugd en vinden het niet gemakkelijk om de drempel naar de 'grotemensenwereld' over te gaan. In haar verhalen is ruimte voor gevoel, voor kwetsbaarheid en onmacht. Haar eigen ervaringen als verslavingsarts heeft ze in enkele verhalen verwerkt. In het hierboven aangehaalde interview zei ze daarover: 'Ik vind het belangrijk om kwetsbare mensen een stem te geven, wat mij betreft hoeven het niet beslist ‘normale’ mensen te zijn. Daarmee wil ik niet zozeer een boodschap afgeven, maar die mensen zitten mij nu eenmaal hoog. Misschien is dat ook wel het thema in mijn leven: mensen die snel buiten de boot vallen een gezicht geven'. Haar verhalen zijn serieus en psychologisch verantwoord. Sommige critici vonden juist wat té: een beetje meer relativering of zelfspot zou voor enkele van de verhalen zeer welkom zijn geweest.

In 2008 verscheen de roman Libben reach. De roman kwam uit in de reeks 'Fryske Modernen', een initiatief van het Fonds voor de Letteren om nieuw Fries schrijftalent te stimuleren. In dit boek beschrijft Andringa een vrouw die haar kind iets heeft aangedaan en nu probeert de oorzaak daarvoor in haar familie te zoeken. Yvonne Dykstra [4] vond het, zoals ze in haar bespreking aangaf, 'een dijk van een boek': 'Er is niets boeiender dan familierelaties, tegelijk is er niets lastigers om over te schrijven. Des te knapper is het dat Andringa erin geslaagd is zich zo goed staande te houden'. Jetske Bilker [5] zag een boek geschreven in een 'voortreffelijke stijl', tegelijk vond ze het jammer dat Andringa de oorzaak van haar manier van handelen zozeer op haar familie betrok: 'Greet Andringa is meester genoeg om het bij Geeske te houden'.

Los sân was in 2010 het Cadeauboek van de Maand van het Friese boek. Daarin vertelt Andringa het verhaal van de jonge dokter Welmoed die een stage afwerkt in Egypte. Omdat ze vrij naïef is, dienen de problemen zich al snel aan. Dit Cadeauboek kreeg een positief onthaal. Zo zag Jetske Bilker [6] er een 'kleine en interessante ontwikkelingsroman' in.

Een jaar later volgde Ikarusblau. Hierin wordt hoofdpersoon Tys, opgegroeid in een commune, geconfronteerd met de vraag wie zijn vader is. Jelle van der Meulen [7] over dit boek: 'Na de verhalenbundel De diggels van Che (2003), de imposante roman Libben reach (2008) en het geslaagde boekenweekgeschenk Los sân (2010) levert Greet Andringa met Ikarusblau weer een prachtige roman af. Met dit boek verzekert Andringa zich onmiskenbaar van een plaats in de top van de Friese literatuur.'

Andere literaire activiteiten
In 2005 maakte Greet Andringa deel uit van de jury die de Rely Jorritsma-prijzen toekent. Sinds 2002 zat ze in de redactie van het literaire tijdschrift Hjir. Nadat Hjir ophield te bestaan, stapte ze over naar de redactie van het zowel digitaal als op papier verschijnende tijdschrift Ensafh. Verder publiceert ze met enige regelmaat korte verhalen in het Friesch Dagblad.

Bronnen voor dit artikel
[1] Gerbrich van der Meer, FD 19-11-2003
[2] Doeke Sijens, Hjir 2004 - 01
[3] Jabik Veenbaas, LC 17-10-2003
[4] Yvonne Dykstra, FD 31-05-2008
[5] Jetske Bilker, LC 12-04-2008
[6] Jetske Bilker, LC 03-09-2010
[7] Jelle van der Meulen, Friese-literatuursite

Werk

Verhalenbundel
2003: De diggels fan Che

Romans
2008: Libben reach
2010: Los sân
2011: Ikarusblau

Meer informatie
Website tearapypraktyk
Jelle van der Meulen, Friese-literatuursite

©Tresoar, 25-07-2018

 

Alfabetische lijst schrijvers