Geboren: 04-01-1949, Echten
-
Boeken, AV materiaal, artikelen, handschriften, brieven, muziek
-
Digitale Bibliotheek Nederlandse Letteren
-
Gedichten
-
Beeldmateriaal
-
Biografie Fries
Leven en werk
Klaas Jansma is in Echten geboren en daar ook opgegroeid. Na de middelbare school studeerde hij andragologie aan de universiteit van Groningen.
Jansma kon al op jonge leeftijd van de pen bestaan. Hij was vijfentwintig toen hij organisator-propagandist werd bij het Fryske Boek, de eerste die in die toen nieuwe functie werd benoemd. In de loop der jaren heeft hij zich ontwikkeld tot een veelzijdig schrijver, publicist, criticus, organisator, verslaggever en journalist. Hij was als journalist verbonden aan verschillende kranten en tijdschriften, zoals (een selectie) het Friesch Dagblad, Nieuwsblad van het Noorden, De Zuid Friesland en Frysk en Frij. Voor Omrop Fryslân verslaat hij sinds 1976 de wedstrijden van het skûtsjesilen, zowel voor de radio als voor de televisie. Verder heeft hij voor de radio iedere week een rubriek waarin hij nieuw verschenen boeken bespreekt. Hij is bekend vanwege zijn grote kennis van Fryslân, hij heeft boeken geschreven over o.a. de Friese scheepvaart en schippers, landbouwgeschiedenis en cultuurhistorische onderwerpen. Maar hij heeft ook publicaties op zijn naam staan over onderwerpen als toneel en korpsmuziek. Jansma heeft in Leeuwarden een eigen communicatiebureau.
Naast non-fictie heeft Jansma fictie op zijn naam staan in de vorm van drie romans. In een interview met Sietse de Vries (Leeuwarder Courant, 20-02-1998) zegt hij dat hij die boeken heeft geschreven om uit een persoonlijke crisis te komen. Het schrijven heeft hem geholpen om weer innerlijke rust te vinden. Zijn eerste roman Om Teatske, verscheen in 1995. Al voordat het boek uit kwam, heeft het veel publiciteit gehad. Dat kwam omdat de schrijver enkele al te plastische seksuele beschrijvingen uit het manuscript had gehaald, volgens hem omdat de roman daar sterker, consistenter en evenwichtiger van werd (Trotwaer, 1995-4). Volgens critici omdat dat moest vanwege zijn connectie met het Friesch Dagblad en van de Kristlik Fryske Folksbibleteek (KFFB) die het boek uitgaf. De recensenten waren niet echt positief over de debuutroman van Jansma, Jelle Krol was van mening dat, hoewel de beide eerste hoofdstukken als een trein lopen, het verhaal vastliep in psychologiseren ( Leeuwarder Courant, 20-10-1995). Zijn tweede roman De fermisten, kwam in 1997 uit. Wat inhoud en thematiek betreft zijn er overeenkomsten tussen de beide eerste romans van Klaas Jansma aan te wijzen. Beide zijn het misdaadromans, en in beide boeken neemt een buitenechtelijke verhouding een centrale plaats in. Opmerkelijk is verder dat in beide boeken de mannelijke hoofdpersoon gevangen wordt gezet. In het al eerder genoemde interview met Sietse de Vries, zegt Jansma dat die gevangenschap een metafoor voor het menselijke gevoel is. Zijn derde roman De slag om Transkei kwam in 1999 uit. Het verhaal kan worden gezien als een moderne streekroman die zich afspeelt in een kleine Friese dorpsgemeenschap. Gemeenschappelijke verhoudingen die onder druk komen te staan onder invloed van gemeentelijke plannen met het woongebied van de hoofdpersonen en die uiteindelijk leiden tot persoonlijke drama’s.
Lijst van literair werk
Proza
1995: Om Teatske
1997: De fermisten
1999: De slach om Transkei
Meer informatie
Jelle van der Meulen: Friese literatuursite
Wikipredia
Ruurd Walinga, FD 31-12-2021 (vraaggesprek)
©Tresoar, 02-02-2022
